شاید این تصور وجود دارد که در خانه های قدیمی ساخت که تاسیسات مکانیکی ساختمان وجود ندارد عبور مرور هوا بهتر و راحت تر صورت می گیرد و هوای تازه وارد ساختمان می گردد. اما در این حالت مصرف انرژی در حالت بهینه نمی باشد و فرار انرژی در اصطلاح راحت تر صورت می گیرد.
برای این منظور در این سبک خانه ها برای گرمایش از درزبندی استفاده می گردد که این عامل باعث می شود هوا در خانه محبوس شده و بعد از مدتی کیفیت خود را از دست دهد و همچنین احتمال گازگرفتی یا احتراق نیز افزایش میابد.
اما با پیشرفت صنعت ساختمان سازی و ساخت سازه های متفاوت و برج های کاربردی نیاز بود که فکری به حال تاسیسات مکانیکی ساختمان و مخصوصا کیفیت هوای ورودی و خروجی به درون محیط اندیشیده شود.
درون ساختمان های بزرگ و مدرن برای عبور و مرور هوا معمولا از دستگاه های هواساز یا سیستم های انتقال هوا استفاده می گردد. این سیستم ها معمولا هوشمند هستند و عملکرد آنها تهویه بر اساس تقاضا می باشد. یعنی با اندازه گیری دائمی میزان هوای ورودی و خروجی و کیفیت هوا در لحظه سیستم تهویه هوا را مدیریت می نمایند.
عملکرد این دستگاه ها بر اساس میزان غلظت دی اکسید کربن موجود در هوا می باشد.
اما سوال مهم این است که چرا تاسیسات مکانیکی ساختمان اینقدر بر موضوع کیفیت هوا و سیستم های تهویه اصرار دارد. برای پاسخ به این سوال باید این موضوع را مطرح کرد که افراد معمولا بالای 80 درصد از وقت خود را در فضاهای بسته سپری می کنند.
فضایی که نیاز به هوای تازه و کیفیت بیش از پیش در آن شرایط مهم است. در حالت کلی هدف از تاسیسات مکانیکی ساختمان در بخش تهویه هوا موارد زیر می باشد:
- تأمین اکسیژن مورد نیاز برای تنفس افراد و گیاهان
- جلوگیری از افزایش گاز کربنیک در محیط
- جلوگیری از راکد ماندن هوا و از بین رفتن کیفیت آن
- جلوگیری از تراکم رطوبت
- تخلیه هوای آلوده و زیان آور
- تأمین هوای مورد نیاز احتراق وسایل
یکی دیگر از عواملی که بر افزایش یا کاهش کیفیت هوا تاثیر گذار است نوع معماری ساختمان و نحوه قرارگیری تاسیسات مکانیکی ساختمان است. در این شرایط ابتدا باید محل قرار گیری ایستگاه های ورود و خروج دستگاه های تهویه هوا مشخص گردد و سپس نحوه قسمت بندی بخش های مختلف ساختمان یا همان پارتیشن بندی. معیاری که در این شرایط برای کارآمدی تاسیسات مکانیکی ساختمان در نظر می گیرند سن هوا می باشد.
هرچقدر سن هوا در یک بخش ساختمان بیشتر باشد نشان از نقص در طراحی تاسیسات مکانیکی آن قسمت است. از سوی دیگر در زمان کانال کشی ساختمان، محل قرارگرفتن دریچه ورود و برگشت هوا و همچنین دریچه تأمین هوای تازه باید به گونه ای باشد که زمان ماندن هوا در محیط را کاهش دهد.
