تاسیسات موتورخانه بیمارستان‌ها به عنوان تاسیسات مکانیکی بیمارستانی پیچیدگی و اهمیت بیشتری نسبت به ساختمان‌های دیگر دارد و اهمیت سیستم گرمایشی – سرمایشی حرفه‌ای بسیار زیاد است. در نظر داشته باشید که تاسیسات برقی و مکانیکی بیمارستان بسیار گسترده‌تر از سیستم تهویه، تصفیه، سرمایش و گرمایش بوده که به هر کدام در مطلبی جداگانه پرداخته‌ایم. در این مطلب قصد داریم روی تاسیسات گرمایشی و سرمایشی بیمارستان تمرکز کنیم.
تاسیسات گرمایشی و سرمایشی بیمارستان از چه بخش هایی تشکیل شده است؟
در هنگام طراحی تاسیسات مکانیکی بیمارستان در بخش گرمایشی و سرمایشی، سه بخش اصلی باید در نظر گرفته شوند:
۱- تاسیسات موتورخانه
تاسیسات موتورخانه در بیمارستان‌ها برای تولید آب سرد، گرم و بخار داغ هستند که در نهایت برای تهویه، استریلیزاسیون واحدهای بهداشتی، شستشو و غیره استفاده می‌گردد.
موتورخانه‌ها به طور معمول از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند:
- چیلر: وظیفه این دستگاه‌ها سرد کردن دمای آب تا صفر درجه و حتی بسته به نوع کاربرد تا زیر صفر درجه است که معمولا برای بیمارستان‌ها از نوع تراکمی خریداری می‌شوند. در سه نوع تراکمی آب خنک، جذبی و تراکمی هوا خنک موجود هستند که در نوع سوم نیازی به برج خنک کننده نیست.
- بویلر آب گرم: دیگ آب گرم یا همان بویلر برای با سوختن گاز، دمای آب را بالا می‌برند و یکی از مهمترین تاسیسات مکانیکی بیمارستان‌ها محسوب می‌شوند.
- بویلر بخار داغ: دیگ بخار با سوختن گاز، دمای آب را به حدی بالا می‌برد که تولید بخار داغ می‌کند.
- گرم کننده‌های آب بهداشتی: آب چیلر و بویلر بهداشتی نیستند و برای آبگرم با مصارف بهداشتی مثل شستشو، به منابع آب گرم کننده مثل منابع دو جداره، منابع کویل دار و غیره نیاز است. این دستگاه‌ها گرمای حاصل از آب گرم یا بخار داغ بویلرها را به آب بهداشتی منتقل می‌کنند.
- پمپ: پمپ‌ها برای انتقال آب بویلر، چیلر و آبگرم بهداشتی را دارند.
- منابع انبساط: در اثر بالا رفتن دمای آب در مدارهای بسته بویلر، انبساط حجمی رخ می‌دهد که در صورت کنترل نشدن، به تجهیزات آسیب می‌زند، منابع انبساط حجمی جلوی آن را می‌گیرند.
- سختی‌گیر آب: دستگاه‌هایی که میزان ناخالصی‌هایی مثل کلسیم و منیزیم را در آب کم می‌کنند.
- دی اریتور: جداکننده گازهای نامحلول اکسیژن و دی اکسید کربن از آب در طی فرایند تولید بخار
- مخزن کندانس: برای جمع کردن آب تولید شده از تقطیر بخار در مبدل‌های حرارتی است
- شیرآلات کنترل کننده: این شیرآلات و لوله در تاسیسات مکانیکی بیمارستان کاملا مشخص هستند چون تعداد آن‌ها خیلی زیاد است. وظیفه آن‌ها کنترل میزان جریان و فشار آب و بخار در لوله است.
- سیستم کنترل الکترونیکی هوشمند: به حسگرها یا سنسورها، سیستم های پردازشگر مرکزی و عملگر الکتریکی که وظیفه هوشمند سازی عملکرد دستگاه‌ها متناسب با نیاز مشتری را دارند گفته می‌شود.
- تجهیزات پشتیبان: مثل ژنراتور برای تولید برق در مواقع قطعی یا کپسول گاز برای جبران قطعی گاز
۲- تاسیسات انتقال دهنده
به لوله‌های عایق کاری شده که وظیفه انتقال آب سرد و گرم و بخار داغ را به بخش‌های مختلف بیمارستان بر عهده دارند می‌گویند که شامل:
- انتقال آب سرد از چیلر به دستگاه‌های سرمایشی
- انتقال آب گرم به دستگاه‌های گرمایشی
- انتقال آب گرم بهداشتی برای مصارف کاربردی نظیر شستشو
- انتقال بخار آب داغ برای تزریق رطوبت درون هوا، استفاده برای استریلیزه کردن مواد، محیط و غیره
۳- تاسیسات توزیع کننده
منظور همان سیستم گرمایشی و سرمایشی بیمارستان است که زیر مجموعه‌ای از تاسیسات مکانیکی بیمارستان به حساب می‌آیند. به عنوان مثال دستگاه‌های هواساز، شوفاژ، فن کویل و غیره از انواع آن هستند.
نکته: در صورتی که مشخصات فنی تاسیسات مکانیکی بیمارستان از لحاظ فنی و علمی مورد تأیید باشد و نسبت به تمامی استانداردها و دستورالعمل‌ها پایبندی وجود داشته باشد، این تاسیسات کمتر دچار مشکل شده و عملکرد پرسنل بیمارستان و رضایت آن‌ها را به همراه بیماران افزایش خواهد داد.
