برق اضطراری در تاسیسات الکتریکی ساختمان
تاسیسات الکتریکی ساختمان یکی از جنبههای حیاتی در امنیت و کارکرد ساختمانها است. برق اضطراری از اهمیت بسیاری برخوردار است و میتواند در حفظ امنیت و عملکرد ساختمانها در مواقع اضطراری نقش مؤثری داشته باشد. در ادامه، به بررسی راهکارها و تجهیزات برق اضطراری در تاسیسات الکتریکی ساختمان میپردازیم.

برق اضطراری چیست؟
تجهیزات برق اضطراری شامل دستگاهها و سیستمهایی هستند که در مواقع قطعی برق یا حوادث اضطراری به صورت خودکار فعال میشوند تا تامین برق مورد نیاز برای عملکرد اجزای حیاتی ساختمان را فراهم کنند.
انواع تجهیزات برق اضطراری
۱. مولدهای برق اضطراری (UPS)
UPSها برای تامین برق در لحظهی قطعی یا نقص برق مورد استفاده قرار میگیرند. آنها دارای باتریهای قدرتمندی هستند که در صورت نیاز به کار میروند.
مولد برق اضطراری (UPS) یکی از تجهیزات بسیار مهم در تاسیسات الکتریکی ساختمان است که در شرایط قطعی برق به تأمین برق ضروری برای دستگاهها و تجهیزات حیاتی ساختمان میپردازد. این تجهیزات از یک باتری قدرتمند به عنوان منبع اصلی برق استفاده میکنند.
مزایای UPS عبارتند از:
تأمین پایداری برق: UPS در لحظاتی که برق شهری قطع میشود، به صورت فوری و خودکار فعال میشود و برق لازم برای تجهیزات مهم مانند کامپیوترها، سرورها، دستگاههای پزشکی و غیره را تأمین میکند.
حفاظت در برابر نوسانات برق: UPS نیز از تغییرات و نوسانات ولتاژ برق شهری محافظت میکند. این نوع تغییرات ممکن است به تجهیزات آسیب برساند، اما با استفاده از UPS میتوان از این خطرات جلوگیری کرد.
زمان کافی برای اطفاء: UPS به کاربران زمان کافی برای ذخیرهسازی اطلاعات و انجام عملیات اطفاء صحیح میدهد. این برای اجزای کامپیوتری بسیار حائز اهمیت است.
حفاظت از دستگاههای حیاتی: در برخی مواقع، UPS برای تأمین برق دستگاههای حیاتی مانند دستگاههای پزشکی یا دستگاههای تصفیه آب از اهمیت بسیاری برخوردار است.
مولد برق اضطراری (UPS) میتواند به عنوان یک پیشگیری از خسارتهای ناشی از قطعی برق عمل کند و ساختمانها را در شرایط اضطراری در حال اجرا نگه دارد. این تجهیزات با توجه به نیازهای ساختمان انتخاب و نصب میشوند و نیاز به نگهداری دورهای دارند تا همیشه به صورت صحیح عمل کنند.
۲. ژنراتورهای برق اضطراری
این دستگاهها در مواقع قطعی برق به صورت خودکار روشن میشوند و تولید برق اضطراری را تأمین میکنند. ژنراتور برق اضطراری یکی دیگر از تجهیزات حیاتی در تاسیسات الکتریکی ساختمان است که در مواقع قطعی یا نقص برق به تولید برق اضطراری میپردازد. این تجهیزات دارای موتور داخلی است که با استفاده از سوخت (معمولاً گاز یا دیزل) برق تولید میکند.
انواع ژنراتورهای برق اضطراری
ژنراتورهای برق اضطراری معمولاً به دو نوع تقسیم میشوند.
ژنراتور گازی (Natural Gas)
این نوع ژنراتورها از گاز طبیعی به عنوان سوخت استفاده میکنند. آنها مناسب برای ساختمانهایی با مصرف بالای برق هستند.
دیزل ژنراتور
این ژنراتورها از دیزل به عنوان سوخت استفاده میکنند و برای تأمین برق اضطراری در مواقع طوفانی یا قطعی برق گزینه مناسبی هستند.
مانند سایر تجهیزات برق اضطراری، ژنراتورها نیاز به نگهداری و آزمایش دورهای دارند. این شامل تست ماهیانه برای اطمینان از عملکرد صحیح و تعویض روغن و فیلترهای موتور میشود.
توانایی تولید برق ژنراتورها به واحد کیلووات (KW) یا مگاوات (MW) اندازهگیری میشود. انتخاب ژنراتور با توان مناسب برای نیازهای ساختمان بسیار حائز اهمیت است.
نصب ژنراتور برق اضطراری به صورت مناسب و مطابق با استانداردهای مربوطه بسیار مهم است تا در شرایط اضطراری به صورت صحیح عمل کند.
ژنراتورهای برق اضطراری توانایی تأمین برق مداوم در طول مدت قطعی برق را دارند و از آسیب به تجهیزات حیاتی و دیگر دستگاهها جلوگیری میکنند.
۳. لوازم جانبی مانند دیزلژنراتورها
برای تولید برق اضطراری در مقیاس بزرگ، دیزلژنراتورها به کار میروند. آنها برق کافی را برای ساختمان تأمین میکنند.
لوازم جانبی مانند دیزل ژنراتورها (Diesel Generators) نقش مهمی در تأمین برق اضطراری در ساختمانها و تجهیزات صنعتی دارند. این لوازم جانبی متناسب با ژنراتورها به کار میروند و به تولید برق در شرایط اضطراری کمک میکنند.
مخزن سوخت (Fuel Tank)
دیزل ژنراتورها برای تولید برق از دیزل به عنوان سوخت استفاده میکنند. مخزن سوخت نگهدارنده دیزل است که به ژنراتور تغذیه میکند. این مخزن باید دارای ظرفیت کافی برای تأمین برق در طول مدت قطعی برق باشد.
سیستم تزریق سوخت (Fuel Injection System)
این سیستم مسئول تزریق دقیق دیزل به موتور ژنراتور است. تزریق دقیق سوخت مهم است تا موتور به صورت بهینه عمل کند.
سیستم خنککننده (Cooling System)
سیستم خنککننده برای حفظ دمای موتور ژنراتور در محدودهی مناسب و جلوگیری از افزایش دما و دچار شدن به آسیب حرارتی موتور استفاده میشود.
سیستم تنظیم ولتاژ (Voltage Regulation System)
این سیستم مسئول تنظیم و کنترل ولتاژ تولید شده توسط ژنراتور است. ولتاژ برق تولیدی باید دقیقاً در محدودهی استانداردهای مربوطه باشد تا به تجهیزات متصل به ژنراتور آسیب نرسد.
پنل کنترل (Control Panel)
پنل کنترل به کاربر این امکان را میدهد تا عملکرد ژنراتور را کنترل و مشاهده کند. این پنل شامل سوئیچها و نمایشگرهای مختلفی برای کنترل و نظارت بر وضعیت ژنراتور است.
سیستم انتقال برق (Power Transfer System)
این سیستم مسئول اتصال ژنراتور به شبکه برق ساختمان و قطع شبکه برق شهری و تغییر منبع برق است.
سیستم خروجی برق (Power Output System)
این سیستم شامل پریزها و اتصالات برای اتصال تجهیزات و دستگاهها به ژنراتور است.
سیستم صوتی (Soundproofing System)
برای کاهش نویز تولیدی توسط موتور ژنراتور، سیستمهای صوتی به کار میروند تا سطح صدا را به حداقل برسانند.
سیستم تنظیم سرعت (Speed Control System)
این سیستم مسئول تنظیم سرعت موتور ژنراتور بر اساس بار برقی و نیاز به تولید برق است.
لوازم جانبی مانند دیزل ژنراتورها به تأمین عملکرد بهینه این تجهیزات کمک میکنند و از ایجاد مشکلات در شرایط اضطراری جلوگیری میکنند. نصب و نگهداری مناسب این لوازم جانبی نیز بسیار حائز اهمیت است تا از عملکرد صحیح ژنراتورها در مواقع اضطراری اطمینان حاصل شود.
نقش تجهیزات برق اضطراری
تجهیزات برق اضطراری علاوه بر تأمین برق در صورت قطعی، وظیفههای مهم دیگری را نیز دارند:
- حفظ عملکرد دستگاههای اطفاء حریق و نورپردازی اضطراری.
- اجرای سیستمهای اعلام و اطفاء حریق در صورت وقوع حریق.
- تأمین برق برای سیستمهای امنیتی و دوربینهای مداربسته.
- اجرای سیستمهای تهویه مطبوع و تصفیه هوا در مواقع اضطراری.
- نگهداری و آزمایش تجهیزات برق اضطراری
تجهیزات برق اضطراری باید به طور دورهای نگهداری و آزمایش شوند تا اطمینان حاصل شود که در شرایط اضطراری به صورت صحیح عمل میکنند. این آزمایشها شامل تست باتری، تست عملکرد ژنراتور و بررسی سیمکشیها و اتصالات میشود.
راهکارها برای بهبود تاسیسات الکتریکی ساختمان
به منظور بهبود تاسیسات الکتریکی ساختمان و افزایش امنیت و کارکرد آن، میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
انتخاب تجهیزات برق اضطراری مناسب
انتخاب تجهیزات با توجه به نیازهای ساختمان و اندازه آن بسیار مهم است. همچنین، تجهیزات باید با استانداردهای مربوطه سازگار باشند.
نصب دستگاههای اطفاء حریق اضطراری
دستگاههای اطفاء حریق اضطراری برای مقابله با حریق در شرایط اضطراری بسیار حیاتی هستند. آنها باید به صورت مناسب نصب شوند.
آموزش کارکنان
کارکنان باید در مورد استفاده از تجهیزات برق اضطراری و رفتار در مواجهه با وقوع اضطراری آموزش داده شوند.
نگهداری دورهای
تجهیزات برق اضطراری باید به منظور حفظ عملکرد بهتر به صورت دورهای نگهداری شوند.
تجهیزات برق اضطراری در تاسیسات الکتریکی ساختمان نقش بسیار مهمی در حفظ امنیت و عملکرد صحیح ساختمانها در مواقع اضطراری ایفا میکنند. با انتخاب و نصب مناسب این تجهیزات و رعایت نکات نگهداری و آزمایش، میتوان از خسارات جلوگیری کرد و ساختمان را در مواجهه با شرایط اضطراری ایمن نگه داشت.
پرسشهای متداول