تاسیسات گازرسانی ساختمان
یکی از مباحث مهم در تاسیسات مکانیکی ساختمان ها، تاسیسات گازرسانی ساختمان است، که چنین عنوانی حتی یکی از شاخه‌های رشته تاسیسات در دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای در کنار دیگر شاخه‌های این رشته است.
شروع لوله کشی گاز در ساختمان‌ها بعد از تکمیل مرحله دیوار چینی است که مستلزم طی مراحلی مانند تکمیل پرونده در سازمان نظام مهندسی، انتخاب پیمانکار و ... است. بنابراین یکی از موارد ابتدایی تاسیسات مکانیکی ساختمان، انجام لوله کشی گاز است که هنگام آغاز کار طرح و نقشه لوله کشی و همچنان تجهیزات گازرسانی باید آماده گردد.
تاسیسات گازرسانی ساختمان چیست؟
تاسیسات گازرسانی ساختمان شامل طراحی، نصب و نگهداری سیستم‌هایی است که گاز طبیعی یا سایر گازها را به تجهیزات مصرفی در داخل ساختمان منتقل می‌کنند. این سیستم‌ها معمولاً شامل لوله‌کشی، تجهیزات تنظیم فشار، کنتورها و شیرهای کنترلی هستند. هدف اصلی این تاسیسات، انتقال ایمن و کارآمد گاز به دستگاه‌های گازسوز مانند بخاری، آبگرم‌کن و اجاق گاز است. رعایت اصول ایمنی و استانداردهای ملی در این فرآیند ضروری است، چرا که کوچک‌ترین نقص می‌تواند منجر به خطرات جانی و مالی شود.
تجهیزات تاسیسات گازرسانی ساختمان
تجهیزات تاسیسات گازرسانی به دو دسته تجهیزات اصلی و تجهیزات فرعی تقسیم می‌شوند. این تجهیزات نقش مهمی در انتقال ایمن و بهره‌وری گاز به دستگاه‌های مصرف‌کننده دارند و باید مطابق با استانداردها نصب شوند تا عملکرد بهینه و ایمنی کامل سیستم تضمین شود.
تجهیزات اصلی تاسیسات گازرسانی
- کنتور گاز: کنتور وسیله‌ای است که برای اندازه‌گیری حجم گاز مصرف‌شده توسط ساختمان به کار می‌رود. این دستگاه با دقت بالا مصرف گاز را ثبت می‌کند و اطلاعات آن معمولاً برای محاسبه هزینه مصرف به شرکت‌های گازرسانی ارسال می‌شود.
- رگلاتور یا تنظیم‌کننده فشار: رگلاتور دستگاهی است که فشار گاز ورودی از شبکه گاز شهری را کاهش داده و به سطح قابل استفاده برای دستگاه‌های گازسوز می‌رساند. این تجهیزات نقش مهمی در ایمنی و کارایی سیستم ایفا می‌کنند.
- لوله‌های گاز: لوله‌ها وظیفه انتقال گاز از نقطه ورودی به محل‌های مصرف در ساختمان را بر عهده دارند. جنس لوله‌ها (معمولاً فلزی یا پلی‌اتیلنی) باید به گونه‌ای باشد که در برابر فشار گاز و شرایط محیطی مقاوم باشد.
- شیرهای کنترلی: این شیرها برای قطع و وصل جریان گاز در مسیر لوله‌کشی استفاده می‌شوند. وجود این شیرها در نقاط حساس سیستم مانند ورودی دستگاه‌ها و اتصالات، ایمنی و کنترل بیشتری را فراهم می‌کند.
تجهیزات فرعی تاسیسات گازرسانی
- اتصالات و فلنج‌ها: اتصالات قطعاتی هستند که برای اتصال لوله‌ها به یکدیگر به کار می‌روند و شامل زانویی، سه‌راهی و کوپلینگ می‌شوند. فلنج‌ها نیز برای اتصال لوله‌ها و تجهیزات به صورت جداشدنی استفاده می‌شوند و امکان تعمیر و تعویض آسان‌تر را فراهم می‌کنند.
- عایق‌ها: عایق‌ها موادی هستند که برای پوشش دادن لوله‌ها و جلوگیری از آسیب‌های ناشی از تغییرات دما، خوردگی و ضربه‌های مکانیکی به کار می‌روند. استفاده از عایق‌های مناسب مانع از نشت گاز و افزایش ایمنی سیستم می‌شود.
- ابزارهای تست فشار و نشت‌یابی: این ابزارها شامل دستگاه‌هایی مانند فشارسنج و گاز نشت‌یاب هستند که برای بررسی صحت عملکرد سیستم گازرسانی استفاده می‌شوند. این تجهیزات به شناسایی نشتی‌ها و اطمینان از مقاومت لوله‌ها در برابر فشار کمک می‌کنند.
نکات طراحی لوله کشی گاز ساختمان
برای طراحی نقشه لوله کشی گاز ساختمان‌ها که یکی از اساسی‌ترین زیرمجموعه‌های طراحی تاسیسات مکانیکی ساختمان است، باید موارد زیر را مد نظر قرار داد:
- در ابتدا مسیر عبور لوله‌های گاز باید در ایمن‌ترین حالت ممکن قرار بگیرد.
- انتخاب کوتاه‌ترین مسیر برای عبور لوله‌های گاز دومین مورد طراحی نقشه لوله کشی است.
- مسیر عبور لوله‌ها نباید هیچ گونه تداخلی برای سازه‌های اصلی ساختمان و سایر تاسیسات مکانیکی ساختمان داشته باشد و آسیبی به آن‌ها برساند.
- قسمت‌های مشترک لوله کشی گاز نباید از داخل واحدهای مسکونی بگذرد و حتی الامکان خارج از فضاهای داخلی قرار گیرد.
- مسیرهای لوله کشی گاز باید در معرض دید افراد قرار گیرد.
- برای هر مصرف‌کننده باید یک شیر گاز در نظر گرفت و استفاده از یک شیر برای چند مصرف‌کننده خطرناک است.
- نصب دستگاه‌های گازسوز در فاصله کمتر از یک متر از پنجره و پرده غیرمجاز است و این اصول در نقشه کشی لوله گاز دارای اهمیت است.
اجزای سیستم لوله کشی گاز ساختمان
به طور کلی اجزای یک سیستم لوله کشی گاز شامل مواردی همچون لوله کشی رابط (که مربوط به اتصال شبکه گاز شهری به سیستم تاسیسات مکانیکی ساختمان و گازرسانی است) کنتور و لوله کشی ساختمان از رگلاتور آغاز شده و به شیرهای مصرفی منتهی می‌شود. انجام لوله کشی گاز ساختمان بهتر است تماما توسط پیمانکاران مجرب و متخصص صورت پذیرد و الزامات دستگاه‌های نظارتی نیز به دقت بررسی گردد.
سیستم لوله کشی گاز در تاسیسات مکانیکی ساختمان باید به نحوی باشد که فشار گاز درون لوله‌ها از خروجی کنتور تا هر خروجی شیر ثابت بماند و نیاز هر دستگاه گازسوز را به‌طور کامل مرتفع سازد. حداکثر سرعت گاز درون لوله‌ها ۲۰ متر بر ثانیه و حداکثر میزان مصرف، بر اساس مجموع مصرف دستگاه‌های گازسوز بر اساس استاندارد هر کدام از دستگاه‌ها تعیین می‌شود. همچنین حداکثر میزان افت فشار در طراحی باید به‌گونه‌ای در نظر گرفته شود که از ۱۰ درصد مقدار اولیه فراتر رود.
مراحل اجرای خط لوله گاز ساختمان
اجرای خط لوله گاز ساختمان باید با رعایت دقیق استانداردهای ملی و تحت نظر کارشناسان متخصص انجام شود. این مراحل، ایمنی و بهره‌وری سیستم گازرسانی را تضمین کرده و از بروز خطرات احتمالی جلوگیری می‌کند.
۱. بررسی نیاز و طراحی نقشه
در ابتدا باید میزان مصرف گاز ساختمان، تعداد دستگاه‌های گازسوز و نوع کاربری آن‌ها مشخص شود. سپس نقشه‌ای دقیق تهیه می‌شود که در آن محل نصب کنتور، مسیر عبور لوله‌ها و موقعیت شیرهای کنترلی و دستگاه‌های مصرف‌کننده مشخص شده باشد. طراحی باید به گونه‌ای باشد که از کوتاه‌ترین و ایمن‌ترین مسیرها استفاده شود.
۲. تهیه تجهیزات
برای تهیه تجهیزات، باید اطمینان حاصل کرد که تمامی قطعات مانند لوله‌ها، اتصالات، شیرها و رگلاتورها دارای استانداردهای ایمنی و کیفیت بالا هستند. استفاده از تجهیزات باکیفیت موجب افزایش عمر مفید سیستم و کاهش نیاز به تعمیرات می‌شود. همچنین تجهیزات باید متناسب با فشار گاز و شرایط محیطی انتخاب شوند.
۳. اجرای لوله‌کشی
در این مرحله، لوله‌ها در مسیرهای تعیین‌شده نصب می‌شوند و اتصالات با دقت در نقاط لازم قرار می‌گیرند. استفاده از عایق‌های مناسب برای جلوگیری از نشتی یا آسیب‌های احتمالی ضروری است. تمامی لوله‌ها باید به گونه‌ای نصب شوند که هم در معرض دید باشند و هم دسترسی به آن‌ها برای بازرسی یا تعمیر آسان باشد. شرکت اسکوجم، با تخصص در اجرای صفر تا صد لوله‌کشی و اجرای تاسیسات الکتریکی و مکانیکی، تضمین می‌کند که این فرآیند با بالاترین استانداردها انجام شود. انتخاب اسکوجم به معنای دریافت خدمات کامل، باکیفیت و ایمن است که نیازهای پروژه شما را به بهترین شکل برآورده می‌کند.
۴. نصب شیرها و کنتور
شیرهای گاز و کنتور باید در موقعیت‌هایی نصب شوند که به راحتی در دسترس باشند. این امر به خصوص در شرایط اضطراری بسیار اهمیت دارد. نصب صحیح و دقیق این اجزا تضمین می‌کند که جریان گاز به درستی کنترل شده و هرگونه مشکلی به سرعت قابل شناسایی و رفع باشد.
۵. آزمایش و بازرسی
پس از نصب کامل سیستم، آزمایش فشار و نشت‌یابی انجام می‌شود تا از ایمنی و عملکرد صحیح سیستم اطمینان حاصل شود. این آزمایش‌ها باید تحت نظارت کارشناسان انجام شده و تمامی قسمت‌ها، از جمله اتصالات و شیرها، به دقت بررسی شوند. پس از تایید نهایی، مجوز بهره‌برداری از سوی دستگاه‌های نظارتی صادر می‌شود.
۶. اتصال به شبکه گاز شهری
در مرحله آخر، سیستم لوله‌کشی گاز ساختمان به شبکه اصلی گاز شهری متصل می‌شود. این اتصال باید با رعایت اصول ایمنی و استفاده از تجهیزات استاندارد انجام شود. پس از این مرحله، سیستم آماده بهره‌برداری خواهد بود و مصرف‌کنندگان می‌توانند از گاز شهری استفاده کنند.
کاهش هزینه‌های لوله کشی گاز در تاسیسات ساختمان
برای کاهش هزینه‌های راه اندازی علی‌الخصوص لوله کشی گاز، در وهله اول باید تمامی استانداردها رعایت شده و در هیچکدام از مراحل نباید به استفاده از تجهیزات غیر استاندارد روی آورد. سپردن کار به کارفرمای متخصص بر اساس تجربه‌ای که دارد، هم باعث اطمینان خاطر از ایمنی سیستم و هم مدیریت هزینه‌ها می‌گردد.
شرکت اسکوجم
شرکت اسکوجم با سال‌ها تجربه درخشان در حوزه طراحی، اجرا و پشتیبانی تاسیسات مکانیکی و الکتریکی، به عنوان یکی از برترین ارائه‌دهندگان خدمات تخصصی در این صنعت شناخته می‌شود. این شرکت از صفر تا صد پروژه‌ها، از مرحله طراحی مهندسی تا نصب و راه‌اندازی کامل، همراه شماست و با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن و تیمی از متخصصان حرفه‌ای، کیفیت و ایمنی را در اولویت قرار می‌دهد. اگر به دنبال راه‌حلی جامع و مطمئن برای تاسیسات ساختمان یا پروژه‌های صنعتی خود هستید، همین حالا برای دریافت مشاوره رایگان و خدمات نصب و اجرا با شرکت اسکوجم تماس بگیرید و از خدمات متمایز این مجموعه بهره‌مند شوید.
.jpg)
