چیلر و انواع آن

چیلر ساختمانی چیست؟

چیلر ساختمانی، یکی از عناصر اساسی در سیستم‌های تهویه مطبوع ساختمان‌ها یا مجتمع‌های مسکونی است. این دستگاه‌ها به منظور تأمین آب سرد برای سیستم‌های تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور کلی، چیلر ساختمانی فقط برای سرمایش استفاده می‌شود، اما با توجه به طراحی خاص برخی از این دستگاه‌ها، می‌توانند آب گرم نیز تأمین کنند که برای گرمایش ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای درک بهتر این دستگاه‌ها، نیاز است انواع آن‌ها را بشناسیم. چیلرهای ساختمانی می‌توانند به صورت مرکزی یا مینی (Mini) طراحی و ساخته شوند. چیلرهای مرکزی برای تأمین آب سرد به تمامی واحدهای ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالی که چیلرهای مینی به صورت منفرد برای یک واحد خاص یا بخشی از ساختمان طراحی می‌شوند. هر یک از این نوع چیلرها مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند که بسته به نیازها و امکانات ساختمان، انتخاب می‌شوند.

چیلرهای ساختمانی عموما در سه نوع اصلی عمل می‌کنند: هواخنک کن‌ها، آبخنک کن‌ها و چیلرهای جذبی. هر یک از این انواع دستگاه‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند و بر اساس نیازهای مختلف ساختمان‌ها، انتخاب می‌شوند.

در تکنولوژی هواخنک کن، هوا به عنوان مایع خنک‌کن استفاده می‌شود که از طریق یک فن خنک‌کنی به اطراف می‌پاشد و حرارت را از هوا جذب می‌کند. در حالی که در تکنولوژی آبخنک کن، آب به عنوان مایع خنک‌کن بکار می‌رود که به دستگاه‌های دیگر انتقال حرارت می‌دهد و سپس این حرارت را به هوا منتقل می‌کند. در چیلرهای جذبی، یک جاذب خنک‌کنی (مانند آمونیاک یا آب لیتیم برمید) استفاده می‌شود که از تبخیر مایع خنک‌کن استفاده می‌کند تا حرارت را جذب کند و سپس این حرارت را به طور مستقیم یا غیر مستقیم به محیط خنک کننده منتقل کند.

انواع چیلرهای ساختمانی

چيلر یکی از دستگاه‌های تهویه مطبوع هوا ست که بیشتر در تاسیسات مکانیکی ساختمان های بزرگ مسکونی، تجاری و اداری به دلیل بالا بودن ابعاد ساختمان، استفاده می‌شود و در اتاق تاسیسات ساختمان ها قرار می‌گیرد. چیلرها می‌توانند در این‌گونه مکان‌ها بهترین سرمایش را ایجاد کنند. چیلرها کولرهای گازی با توان و ظرفیت بسیار بالا هستند که حرارت مایع را با تبرید تراکم بخار و یا به صورت جذبی از بین می‌برند و باعث خنک شدن هوا می‌شوند.

چیلرهای ساختمانی عمدتاً از دو نوع مدل تراکمی استفاده می‌کنند، یکی شامل چیلر ساختمانی آبخنک و دیگری چیلر ساختمانی هواخنک. چیلر آبخنک معمولاً در موتورخانه ساختمان نصب می‌شود، در حالی که چیلر هواخنک بر روی بام یا در حیاط ساختمان نصب می‌شود. چیلر آبخنک به برج خنک‌کننده برای خنک‌کردن آب کندانسور نیاز دارد، اما چیلر هواخنک به برج خنک‌کننده نیاز ندارد و کندانسور آن با استفاده از فن خنک می‌شود. چیلرهای ساختمانی به‌طور عمده بر اساس نوع کمپرسور به چیلرهای اسکرو (دارای کمپرسور اسکرو)، چیلرهای اسکرال (دارای کمپرسور اسکرال) و سایر مدل‌ها تقسیم‌بندی می‌شوند. در اصل، هدف همه آن‌ها یکسان است و آن هم کاهش دمای آب و پمپاژ آن به سمت واحدهای هواساز یا فن‌های کویل است.

انواع چیلر: چیلر تراکمی - چیلر جذبی

چیلر تراکمی:

در تاسیسات مکانیکی ساختمان، چیلرهای تراکمی به وسیله انرژی الکتریکی، هوای سرد ایجاد می‌کنند. در این نوع چیلرها از گازهای مبرد استفاده می‌شود و یک کمپرسور در آن‌ها وجود دارد که گاز را حرکت داده و متراکم می‌کند. گازها وارد کندانسور شده و به وسیله آب یا هوای محیط خنک می‌شوند و به مایع تبدیل می‌شوند. در چیلرها برای انتقال سرما از آب استفاده می‌شود. یعنی آب زمانی که توسط چیلر سرد شد به فن کویل‌هایی که در ساختمان نصب شده‌اند فرستاده می‌شود و بدین ترتیب فضای ساختمان را خنک می‌کند.

چیلرهای تراکمی مورد استفاده در تاسیسات مکانیکی ساختمان ها، براساس نوع کمپرسور انواع مختلفی دارند:

چیلرهای تراکمی رفت و برگشتی که دارای کمپرسور پیستونی هستند.

چیلرهای تراکمی اسکرو که دارای کمپرسور اسکرو هستند.

استفاده از این نوع چیلرها در تاسیسات مکانیکی ساختمان ها، به دلیل استفاده از کمپرسور هزینه بالاتری دارند و بدین ترتیب هزینه تعمیر و نگهداری از آن‌ها نیز بالاتر است.

چیلر جذبی:

چیلرهای جذبی با استفاده از انرژی حرارتی باعث ایجاد هوای سرد می‌گردند. در این نوع چیلرها به جای کمپرسور که دارای مصرف برق بالاست، از مولد حرارتی یا ژنراتور به عنوان تبدیل کننده آب به بخار، برای ایجاد هوای سرد استفاده می‌شود. در چیلر جذبی از ماده شیمیایی به نام لیتیوم برماید استفاده می‌شود که بخار آب را به مایع تبدیل می‌کند. مایع وارد ژنراتور شده و جداسازی می‌شود و توسط برج خنک کننده سرد می‌گردد.

استفاده از چیلرهای جذبی در تاسیسات مکانیکی ساختمان، به دلیل مصرف کم، بسیار مورد توجه بوده و برای خنک کردن ساختمان‌های بزرگ مسکونی، تجاری واداری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

دو نوع چیلر جذبی داریم: چیلر جذبی تک اثره – چیلر جذبی دو اثره

فن کوئل:

فن کویل دستگاهی است متشکل از لوله‌هایی که محفظه‌ای برای فن تشکیل می‌دهند. یکی از دستگاه‌های ضروری در تاسیسات مکانیکی ساختمان است که سیستم سرمایشی و گرمایشی ساختمان را مهیا می‌کند. لوله های فن کویل اگر سرد باشند در اثر چرخش فن، هوای سرد وارد محیط می‌کنند و اگر گرم باشند هوای محیط را گرم می‌کنند. همانطور که گفتیم معمولا داخل لوله‌های فن کویل، آب حرکت می‌کند. گرم یا سرد کردن آب لوله‌ها در فن کویل، توسط یک دستگاه چیلر صورت می‌گیرد که می‌تواند چیلر جذبی باشد یا چیلر تراکمی.