انواع تاسیسات ساختمان
تاسیسات ساختمان در واقع یکی از فناوریهای مربوط به ساختمان بوده که بدون آن ساخت کل ساختمان کاملا امری بیهوده است. به جهت این که از اتلاف انرژی در ساختمان جلوگیری شود و همچنین برای ایجاد ایمنی بیشتر در ساختمان باید تاسیسات ساختمان به نحو احسن در محلهای مورد نظر در ساختمان جایگذاری شوند.

معمولا این تاسیسات شامل تاسیسات مکانیکی ساختمان و تاسیسات الکتریکی است. با توجه به این نوع از تاسیسات امکان اسکان افراد در ساختمان به وجود میآید. در ادامه به بررسی انواع تاسیسات ساختمان و هدف از استفاده از آنها میپردازیم.
تاسیسات مکانیکی در ساختمان
همانطور که از اسم این تاسیسات مشخص است تاسیسات مکانیکی ساختمان به مجموعهای از سازهها و خدماتی گفته میشود که میتواند سطح ساخت و سازها را بهبود ببخشد و دارای ویژگیهای مکانیکی و ساختاری در ساختمان است. نمونهای از تاسیسات مکانیکی ساختمان به صورت زیر عنوان میشود:
- سیستمهای گرمایشی
- سیستمهای سرمایشی
- لوله کشیهای داخلی ساختمان
- سیستمهای آتشنشانی
- سیستم تهویه در ساختمان
- سیستم گاز رسانی
- نصب آسانسور
- تاسیسات نصب هوای فشرده
- خشکشویی و آشپزخانه
- تاسیسات بخار و آب گرم
- امکانات مربوط به استخر
- اتوماسیون مکانیکی
- بازرسی فنی
و بسیاری از موارد دیگر در تاسیسات مکانیکی ساختمان اجرا میشوند. هر کدام از این تاسیسات وظیفه مشخص و همچنین پروسه اجرایی خاصی را دارا است که باید توسط مهندس مکانیک و تاسیسات در ساختمان طراحی و اجرا شود.
آسانسور به عنوان تاسیسات مکانیکی ساختمان
در ساختمانهای بلند و برجها، وجود آسانسور بسیار حیاتی است. از طریق آسانسور دسترسی عمودی به ساختمان به راحتی تامین میشود. مزایای استفاده از آسانسور برای افرادی که دارای تواناییهای جسمی محدودی میباشند بسیار ضروری است.
انواع مختلف آسانسور با ظرفیتهای مختلف موجود است که بنا به نوع ساختمان در طراحی تاسیسات مکانیکی ساختمان مورد استفاده واقع میشود. برخی از آسانسورها نیز برای اهداف آتشنشانی و یا تخلیه ساختمان در شرایط بد و بلایای طبیعی طراحی میشوند.
سیستم های گرمایشی و سرمایشی در تاسیسات ساختمان
یکی از تاسیسات بسیار ضروری برای هر ساختمانی، سیستم گرمایشی و سرمایشی است. مهندس مکانیک باید نحوه نصب این سیستمها و امکانات لازم برای نصب را در داخل ساختمان تعبیه کند. بدون این سیستمها ساختمان عملا بدون کاربرد باقی میماند.
لوله کشیهای مورد نیاز برای شوفاژها و همچنین محل نصب آنها در ساختمان، استفاده از سیستم خنک کننده هوا باید در هنگام طراحی ساختمان توسط مهندس مکانیک مشخص شود این تاسیسات باید در هنگام اجرای ساختمان در داخل دیوارها نصب شوند. در واقع از مزیتهای سیستم سرمایشی و گرمایشی میتوان به ذخیره انرژی و همچنین صرفهجویی در آن اشاره کرد.
سیستم تهویه در ساختمان
سیستم تهویه به عنوان تاسیسات ساختمان در مبحث مکانیکی جای داده میشود. در بسیاری از ساختمانها امکان ایجاد بازشوها در طراحی ساختمان وجود ندارد. از این رو باید سیستمی در داخل ساختمان طراحی شود که بتواند هوا را در جریان نگه دارد و از ایجاد هوای یکنواخت در داخل ساختمان جلوگیری کند.
برای این منظور کانالهای کوچکی در دیوارهای ساختمان تعبیه میشود که میتواند جریان هوا را عوض کند. تهویهها میتوانند به سیستم گرمایشی و یا سرمایشی ساختمان متصل شوند. مزیتهای ایجاد تهویه در ساختمان:
· کیفیت هوا را در داخل ساختمان حفظ میکند.
· دمای داخلی را در داخل ساختمان تنظیم میکند.
· تهویه در ساختمان میتواند رطوبت کافی را تامین کرده و از خشک شدن محیط داخلی ساختمان جلوگیری کند.
سیستمهای آتش نشانی
یکی از عواملی که میتواند باعث تخریب در ساختمانها شود توجه نکردن به تاسیسات مربوط به آتشنشانی در داخل ساختمانها است. در طراحی ساختمانها باید ایمنی لازم در برابر آتش و به حداقل رساندن خطرات ناشی از گرما و دود در داخل ساختمان توجه کرد. همچنین لازم به ذکر است که گرما میتواند باعث اشتعال در ساختمان شود.
متریالهایی که در ساختمان استفاده میشود میتواند در شعله ورتر شدن آتش موثر باشند. در طراحی ساختمان دیگهای بخار، موتورخانهها و همه مواردی که به تولید گرما میانجامد باید در مکانی قرار گیرند که گرما را به حداقل برسانند. تاسیسات مورد استفاده در ساختمان در زمان وقوع آتشسوزی میتواند شامل موارد زیر باشد.
- آلارم دود نوری
- آلارم و آژیر خطر بر اثر گرمای بیش از حد در ساختمان
- آلارم دارای چند سنسور
- آلارم یونیزاسیون
- وجود کپسولهای آتشنشانی
- وجود پلههای فرار در هنگام آتشسوزی در ساختمان
- وجود ردیابهای تشخیص گاز مونوکسید کربن در ساختمانها
این تاسیسات ساختمان در طراحی ساختمان و در هنگام اجرای تاسیسات مکانیکی ساختمان برای جلوگیری از آتشسوزیهای گسترده نقش مهمی را بر عهده دارند.
تاسیسات الکتریکی در ساختمان
این تاسیسات همانطور که از نام آنها پیداست مربوط به تاسیسات ساختمان در زمینه ایجاد روشنایی هستند. در واقع وجود روشنایی در هر ساختمان، جز مواردی است که باید در طراحی ساختمان به آن توجه کرد. تاسیسات الکتریکی میتواند در داخل ساختمان این امر را برای ما امکانپذیر کند.
برای اینکه تاسیسات الکتریکی نیاز به دقت بالایی در نصب و اجرا دارد باید توسط مهندس تاسیسات برقی صورت گیرد. سیستمهای برقی در داخل دیوارها و مکانهایی که نیاز به روشنایی در آنجا است تعبیه میشوند. این سیمها از آن جایی که قابلیت گرم شدن را دارند نباید در هر مکانی از دیوارها قرار گیرند. زیرا ممکن است در اثر ایجاد گرما باعث بروز آتشسوزی در ساختمان شوند.
تاسیسات الکتریکی دارای پلانهای مخصوص به خود هستند که میتواند جای دقیق سیمهای برق و همچنین محل نصب لامپها را در داخل ساختمان مشخص کند تا مهندسین اجرا بتوانند به راحتی و در جای مشخص این سیمهای برق را در دیوارها جاسازی نمایند.
تاسیسات ساختمان چه مزایایی دارد؟
طراحی و نصب تاسیسات ساختمان توسط مهندسین ماهر در این زمینه باید صورت گیرد تا ساختمانها بتوانند با کیفیت بهتر ساخته شوند و همچنین انرژی مورد نظر در اثر نصب اشتباه تاسیسات بیهوده مصرف نشود. فواید نصب صحیح تاسیسات را میتوانیم اینگونه عنوان کنید.
ایجاد شرایط راحت برای زندگی، استحکام و قدرت ساختمان، صرفه جویی در هزینههای زندگی، ذخیره انرژی و بسیاری دیگر از مزایای نصب صحیح تاسیسات ساختمان است.